Uluslararası Para Fonu (IMF) ekonomistleri tarafından yapılan bir araştırmaya göre, yükselen şirket kârları, Avrupa’daki enflasyonun yüzde 45’ine neden olurken, artan ithalat fiyatları yüzde 40’a ve işçi ücretleri enflasyonun sadece yüzde 15’ine neden oldu.
Şirket kârları, 2021’den bu yana Avrupa’da enflasyona en büyük katkıyı yaptı. IMF tarafından yapılan araştırmada IMF ekonomistleri, “Şirketlerin fiyatları ithal enerji maliyetlerinden daha fazla artırmasıyla, artan şirket kârları son iki yılda Avrupa’nın enflasyonundaki artışın neredeyse yarısını oluşturuyor” dedi.
IMF, “Enflasyonun Avrupa Merkez Bankasının 2025’teki yüzde 2’lik hedefine ulaşma yolunda ilerlemesi için şirketlerin daha küçük bir kâr payını kabul etmesi gerekebilir” dedi.
IMF ekonomistleri Niels-Jakob Hansen, Frederik Toscani ve Jing Zhou bulgularını “pandemi sonrası avro bölgesi enflasyonu ve enerji şoku : İthalat fiyatları, kârlar ve ücretler” başlıklı bir araştırma makalesinde detaylandırdı.
2022’nin ilk çeyreğinden 2023’ün ilk çeyreğine kadar tüketim deflatöründeki (enflasyon) ortalama değişimin yüzde 45’inden yurt içi kârların sorumlu olduğunu, artan ithalat fiyatlarının ise yüzde 40’ına katkıda bulunduğunu saptadı.
Artan ithalat fiyatlarına katkıda bulunan ana faktörlerden bazıları arasında kovid-19 salgını nedeniyle tedarik zinciri kesintileri, Ukrayna’daki savaş ve dünyanın önde gelen petrol, gaz, gübre ve buğday üreticilerinden biri olan Rusya’ya yönelik Batı yaptırımları yer aldı. Bu da küresel emtia fiyatlarında büyük bir artışa neden oldu.
EMTİA FİYATLARI DÜŞTÜ AMA ŞİRKETLER FİYAT ARTIŞINI SÜRDÜRDÜ
Bununla birlikte, ithalat fiyatlarının neden olduğu enflasyonun payı 2022’nin ortalarında zirveye ulaştı ve o zamandan beri düştü. Bu, pandemi sonrası tedarik zinciri sorunlarının büyük ölçüde çözüldüğünü ve bazı emtia fiyatlarının düştüğünü gösteriyor. Ancak şirketler yine de fiyatları artırmaya devam etti.
IMF ekonomistleri, “Sonuçların, firmaların nominal maliyet şokundan daha fazlasını aktardığını ve işçilerden nispeten daha iyi durumda olduğunu gösterdiğini” belirtti.
İŞÇİLERİ ENFLASYONUN SUÇLUSU İLAN ETMİŞLERDİ
Ancak birçok neoliberal iktisatçı ve Batılı merkez bankası yetkilisi, şirket kârlarındaki artışı görmezden geldi ve bunun yerine işçi ücretlerindeki enflasyonu suçladı.
Dünya salgından çıkarken yükselen enflasyona yanıt olarak, Avrupa Merkez Bankası ve ABD Merkez Bankası, 1980’lerin Volcker şokundan bu yana görülmemiş bir hızla, agresif bir şekilde faiz oranlarını yükseltiyor. Fed Başkanı Jerome Powell, amacının “Ücretleri düşürmek” olduğunu itiraf etmişti.
Eski ABD Hazine Bakanı ve Dünya Bankası Başekonomisti Larry Summers, enflasyonu düşürmek için beş yıl yüzde 6 işsizlik veya bir yıl yüzde 10 işsizlik oranı çağrısında bulunmuştu.
