Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz kuru değerlemesinin yapıldığı hesaptan kâr ve zararın izlendiği hesaba 20 milyar TL aktararak, banka kârının da yüksek gösterildiğini ve bu yolla TCMB’den Hazine’ye 22,8 milyar TL fazladan aktarıldığı iddialarını gündeme taşıdı.
Öztrak, TCMB’den Hazine’ye aktarılan dönem kârıyla ilgili önemli bir iddiada bulundu. Edinilen bilgiye göre, TCMB Genel Kurulu bu yılın ocak ayında olağanüstü toplanarak, 35,2 milyar TL’si geçen yıla ait kâr payı ve 5,3 milyar TL’si önceki yıldan kalan ihtiyat akçesi olmak üzere toplam 40 milyar TL’nin üzerinde parayı hissedarlarına dağıttı. Fakat bu paranın 35 milyar TL’lik aslan payını oluşturan kâr payı üzerinde önemli iddialar gündeme geldi.
‘DEĞERLEME’ HESABINDAKİ PARA ‘DİĞER KALEMLER’E AKTARILMIŞ
İddiaya göre Merkez Bankası bilançosunda özellikle 2019 Ekim ayından bu yana alışılmadık hareketler görülüyor.
Cumhuriyet’ten Mahmut Lıcalı’nın haberine göre 2019’un son 2,5 aylık döneminde döviz kurunda anlamlı bir değişme olmamasına karşın TCMB’nin kur farkından kaynaklanan hesap hareketlerinin izlendiği “değerleme” hesabında 20 milyar TL’lik bir düşüş yaşandı. Aynı dönemde TCMB kârının izlendiği “diğer kalemler” hesabında ise 22,8 milyar TL’lik bir artış gerçekleşti.
Bu durum TCMB’nin “değerleme” hesabında izlenmesi gereken bir paranın “diğer kalemler” hesabına aktarıldığı, bu yolla TCMB’nin bu yılın başında dağıttığı kârın yüksek gösterildiği yönündeki kuşkuları arttırdı.
‘NEREDEN VE NASIL TAHSİL EDİLDİ?’
CHP’li Öztrak, “Bu yapılanın karşılıksız para basmaktan farkı yoktur. Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu her zaman hüsran olmuştur” dedi.
Öte yandan, 2019’da bütçede tahakkuk etmeyen 26.5 milyar TL tutarında bir gelirin de “Hazine nakit hesaplarına gelir olarak kaydedildiğine” dikkat çeken Öztrak, “Bütçede tahakkuk etmeyen bir gelirin nereden ve nasıl tahsil edilerek Hazine nakit dengesine gelir yazıldığı anlaşılamamaktadır” ifadelerini kullandı.
HAZİNE BAKANI ALBAYRAK’A SORDU
Öztrak, söz konusu iddiayı Meclis gündemine de taşıdı. Öztrak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yanıtlaması istemiyle verdiği önergede, şu soruları sordu:
“2018 ve 2019 yıllarında Hazine nakit gelirleriyle, Merkezi Yönetim Bütçe gelirleri arasındaki olağanüstü farkın sebebi nedir? 2018 ve 2019’da Merkezi Yönetim Bütçe geliri olarak tahakkuk etmemiş gelirler, Hazine tarafından nereden ve nasıl tahsil edilmiştir? Merkezi yönetim bütçe dengesi ile nakit dengesi arasında geçişi sağlayan ‘Emanet ve Avans hesapları’ 2019’da neden sıfır (0) bakiye vermiştir? 15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında MB’nin net döviz pozisyonu artarken ve dolar kurunda anlamlı bir değişiklik olmamışken MB değerleme hesabında gerçekleşen yaklaşık 20 milyar liralık gerilemenin sebebi nedir? 15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında TCMB’nin kâr ve zarar gelişmelerinin izlendiği ‘Diğer Kalemler Hesabı’ndaki 22.8 milyar liralık artışın sebebi nedir?”
