Çiğ sütün litresine 15 Mayıs’ta yapılan yüzde 32’lik fiyat artışı rafta süt ürünlerine yansımaya başladı. Markalı süt ürünlerinde yüzde 40’a varan artışlar yaşandı.
Ulusal Süt Konseyi (USK) çiğ süt fiyatını 15 Mayıs’tan itibaren geçerli olmak üzere litresinin 7,50 TL olarak belirlenmesinin ardından zamlı ürünler raflarda yer almaya başladı. Süt, ayran ve yoğurt gibi pastörize ürünlere hemen yansıyan fiyatlar, olgunlaştırılmış peynir grubunda ise etiketlere yeni yeni yansıyor. Markalı süt ürünlerinde ürününe göre değişkenlik göstermekle beraber yüzde 40’a varan artışlar yaşanırken, özel markalı (private label) ürünlerde ise fiyat artışı yüzde 18,5 olarak hesaplandı.
Dünya gazetesinden Mehmet Hanifi Gülel‘in haberine göre, süt zammıyla beraber sıvı grubunda fiyatın geçerli olduğu tarihten itibaren birkaç gün içinde yansıdığını kaydeden Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Denetleme Kurulu Üyesi Hakan Kazancıgil, peynir grubunun ise biraz arkadan takip ettiğini söyledi. Bunun nedenin olgunlaştırma durumundan kaynaklandığını belirten Kazancıgil, “Klasik peynir ve eski kaşar ürünlere zincir marketlerde yaklaşık 2 ay sonra zamlı olarak yansır. Burada fiyatın geç yansıması eski süt fiyatından alınmış olmasından kaynaklanıyor. Bunlarda bile artık süreler bir aya düşürülmüş durumda. 15 Haziran’dan sonra hemen hemen bütün eski ürünler bitmiş olur ve yeni fiyatlar yansımaya başlayacak” dedi.
YEMİN ÜRETİMDEKİ PAYI YÜZDE 70’E DAYANDI
Süt ve süt ürünlerinin maliyetlerinin enerji, yem ve işçilikten oluştuğunu aktaran Kazancıgil, resmi hesaplara göre yem maliyetinin yüzde 65 olduğunu, çiftlik hesaplarına göre ise yüzde 70’i bulduğunu ifade edildiğini söyledi. Bu oranın hiç bu kadar yüksek olmadığını ve eskiden yarı yarıya olduğunu ifade eden Kazancıgil, 1 kilogram sütün maliyetinde diğer unsurlar azaldığını, yemin toplam maliyetteki payının çok arttığını söyledi. İşletmelerin işçilik maliyetleri diğer maliyetlere göre çok düşük kaldığını bildiren Kazancıgil, “1 ürünün kilogram maliyeti hesaplandığında en düşük girdilerden bir tanesi işçilik yer alıyor. Sektörde bazı firmaların çalışanlarına zam yapmaya başladı. Çalışanlara temmuz ayında yüzde 20 zam yapmak lazım” diye konuştu.
ÜRETİCİ YEM, ENERJİ MALİYETİ BASKISI ALTINDA
Süt üreticisinin yem, sanayicinin ise enerji maliyeti baskısı altında olduğuna dikkat çeken Kazancıgil, bunun ikisinin altını incelendiğinde dövize endeksli hammaddeler olan doğalgaz ve elektriğe gelen zamların da ürünün fiyatını doğrudan etkilediğini söyledi. Yem girdisinin çiğ sütü etkilediğini, enerji girdisinin ise sanayicinin üretim maliyetini etkilediğini dile getiren Hakan Kazancıgil, “Söz konusu girdilere gelen zamlar en son tüketiciye yansıyor. Son elektrik zammından önce klasik peynir üretimi yapanların 1 tenekesinin 50 lira enerji maliyeti vardı. Yine ambalaj olarak boş tenekenin fiyatı da 50 liraya çıkmış bulunuyor. Boş tenekeye 1 gram ürün koymadan enerji ve ambalaj maliyetiyle 100 liraya mal oluyor. Diğer yandan günlük 30 ile 50 ton süt işleyen küçük ve orta işletmelere aylık 1 milyon TL faturalar gelmeye başladı” dedi.
