AKP hükümetinin ekonomi politikaları sebebiyle Ağustos 2018’de artan konkordato ilanları 2019’da da devam etti. Ticaret Sicili Gazetesi’nden derlenen verilere göre 2018 yılının tümünde 1094 olan konkordato sayısı 2019 yılında 899 oldu. 2018 Aralık ayında yapılan yasal düzenleme ile konkordato ilanı zorlaştırıldı ama tam olarak frenlenemedi.
2018 Ocak ayında konkordato sayısı sadece birdi. Şubat’ta üç konkordato ilanına çıkılırken, Mart’ta böyle bir talep olmadı. 2018 Nisan’ındaki yedi konkordatodan sonra sayılar büyümeye başladı. Bir başka deyişle Ağustos ayındaki kur patlaması öncesinde de şirketlerin ekonomik sıkıntıları başlamıştı.
KUR PATLAMASI SAYIYI YÜKSELTTİ
DW Türkçe’den Erdal Sağlam’ın derlediği bilgilere göre, 2018 yılı Mayıs ayında 28, Haziran’da 34, Temmuz’da 35, Ağustos’ta 46, Eylül’de 73 konkordato sayısına ulaştı. Kur patlamasının piyasalarda etkisinin görülmeye başladığı Ekim 2018’de 252, Kasım’da 336, Aralık’ta 279 şirket konkordato ilan etti.
Şirketlerin, nakit akışlarını yönetemedikleri için alacaklılarla anlaşıp borçlarını ödeme takvimine bağlamak için kullandıkları konkordato ilanının kötüye kullanıldığı, bazı şirketlerin sadece zaman kazanmak için bu yöntemi kullandıkları görüldüğü için şartlar zorlaştırıldı.
2018 Aralık’ta yasal düzenleme yapıldı ama 2019 Ocak ayında fazla etkili olmadı, konkordato sayısı 188’e ulaştı. 2019 Şubat ayında 78, Mart’ta 88, Nisan’da 56, Mayıs’ta 44, Haziran’da 44 konkordato ilan edildi. Temmuz’da ekonomik durgunluğun birikmiş etkisiyle yeniden artmaya başlayan konkordato sayısı Temmuz’da 86, Ağustos’ta 78, Eylül’de 79 olarak kaydedildi.
2019’un son üç ayında ise Ekim’de 51, Kasım’da 59, Aralık’ta 48 konkordato ilanı gerçekleşti. Böylece 2019 konkordato sayısı 899’a, son iki yıldaki toplam konkordato sayısı da 1993’e ulaştı.
201 ŞİRKET İFLAS ETTİ
Konkordato ilan eden toplam 1993 şirketin 1236’sı Limited şirket, 622’si Anonim şirket statüsünde. 129 gerçek kişi ticari işletmesi konkordato ilan ederken, üç kollektif şirket ve üç kooperatif de aynı yola başvurdu.
Başvuruları kabul edilip konkordato için geçici süre verilen 1993 şirketten 1061’inin geçici mühlet süresi uzatılırken, 257 şirketin geçici süre talebi ise mahkemelerce reddedildi. Geçici mühlet verilen şirketlerden 1243’ü için kesin mühlet verilmesi kabul edildi. 56 şirketin kesin mühlet uzatımına gitmesi kabul edilirken, 74 şirketin ise kesin mühlet uzatım talebi kabul edilmedi.
Konkordato talebi kabul gören şirketlere önce geçici mühlet veriliyor, bir ilerleme görülürse geçici mühlet uzatılıyor. Bu süre içerisinde konkordato ilan eden şirketler, alacaklılarıyla pazarlık yapıp ödemelerini gerçekleştirmek için süre kazanıyorlar.
Mahkeme şirket ve alacaklıların beyanları doğrultusunda şirketin borçlarını ödeme kabiliyeti olup olmadığını, rasyonel bir plan sunup sunamadığını ve gerekli kaynağı elde edip edemeyeceğini araştırıyor. Geçici süre uzatımları ardından, alacaklıların haklarını da korumak adına, kesin mühlet verip sürecin sonuçlandırılmasını gözetiyor. İhtiyaç görülürse bazen kesin süre uzatımına da gidiliyor.
Geçici mühlet ya da kesin mühlet sürecinde gelişme kaydetmeyen şirketlerin ise konkordato süreci mahkeme tarafından bitirilip, şirkette iflas aşamasına geçiliyor. İşte son iki yıl içinde konkordato ilan edip de olumlu sonuçlanmayan 201 şirketin iflasının istendiği görülüyor.
2020 SONU KRİTİK GÖRÜLÜYOR
AKP hükümeti, 2018 yılının ortalarında başlayıp, Ağustos’taki kur patlamasından sonra büyüyen konkordatoları azaltmak için çeşitli yöntemler denedi.
Mahkemelerin talebi kabul etmesi için gereken şartları ağırlaştıran hükümet, bir yandan da şirketlerin bankalardaki batık kredilerinin yeniden yapılandırılmasına çalıştı. Batık kredi sorununa karşı hem yeniden yapılandırma kararları çıkardı hem de kamu bankaları kanalıyla kredi atağı başlatıp, piyasaları rahatlatmaya çalıştı.
Son dönemde, tartışmalı yöntemler kullanılıp, kurlarda da görece istikrar sağlayarak ekonomik aktivitenin bir miktar artması sağlandı ancak ekonominin kalıcı istikrarı konusunda hala güven oluşturulabilmiş değil. Bu nedenle ekonominin hala bıçak sırtında bir dengede gittiği, iç ve dış siyasi risklerin devam ettiği söylenilebilir.
Konkordato süreci, uzmanlara göre ortalama 23 aylık süreyi kapsıyor. Şirketlerin bu süreçte durumlarını düzeltip ödemelerine başlayabilmeleri genel ekonomik koşullar ve özgün koşullarına bağlı.
Şartlar uygun gitmezse her zaman iflas tehlikeleri bulunuyor. Konkordato sürecinde başarılı olamayıp iflasa başvurmak zorunda kalan şirketleri, asıl olarak bu yılın son aylarında görebileceğiz.
KONKORDATO NEDİR?
Batık şirketlerin borçlarını ödeyebilmelerini amaçlayan bir sistem olan konkordato, borçlarını ödemede zorlanan şirket ve kooperatiflerin, bir kısım borçlarından kurtularak borçlarını ödeyebilir duruma getirmeleri için uygulanıyor.
Konkordatoda borçlu, alacaklılarına borcunun tamamını değil, belirli bir oranını ödemeyi teklif ediyor. Borçlunun iflasında, alacaklılar genelde alacaklarının yarısından daha azını daha uzun vadede temin edebildikleri için konkordato, alacaklıların işine gelebiliyor.
Konkordato uygulamasında, alacaklı ve borçluların konkordato müessesesi kapsamında borç ve alacakları yeniden yapılandırma işlemine tabi tutuluyor.
Konkordato, ”borçların yeniden yapılandırılması suretiyle iflasa tabi borçluların mali durumunun düzeltilerek iflastan kurtulmasını, diğer borçluların ise mali durumunun düzeltilmesini amaçlayan, alacaklıların da belirli bir tenzilatla veya vadede alacağına kavuşmasını sağlayan ve mahkemenin tasdikiyle taraflar açısından bağlayıcı hale gelen bir anlaşma” olarak tanımlanıyor.
Konkordato sisteminin işlemeye başlaması için borçlunun talepte bulunması ve ayrıca iyi niyetli ve dürüst bir işletme olduğu kanısına varılması gerekiyor. Konkordato teklifi alacaklılar tarafından kabul edilir ve mahkemece tasdik edilirse, artık borçlu, alacaklılarının vazgeçtikleri oranda borçlaından kurtuluyor.
Konkordato müessesesi 4 bölümden oluşuyor.
1-Adi Konkordato
2- İflastan Sonra Konkordato
3- Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato
4- Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması
Konkordatoda sistemi birkaç çeşitten oluşsa da genel olarak borçlu ile alacaklılar arasında yapılan yeniden yapılandırma anlaşması diyebiliriz. Borçluya iki aylık bir konkordato süresi veriliyor. Bu süre içinde borçların en az %50’sinin ödenmesi gerekiyor. Bu süreçte alacaklılar toplantıya çağrılıyor ve alacaklılar konkordato teklifini kabul ederse, bu karar ticaret mahkemesinin onayına sunuluyor. Bu şekilde konkordato süreci tamamlanmış oluyor.
