İzel Sezer – @izelsezer
Gelecek hafta hem ABD Merkez Bankası’nın (FED) hem de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) yapacağı faiz toplantıları sonrası alınacak faiz kararları beklenirken, TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun açıklamaları da faizlerde sürpriz indirim bekleyen uzmanların sayısını artırdı.
Olası faiz kararlarının piyasaları nasıl etkileyeceğine dair değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mustafa Özer, Kavcıoğlu’nun TCMB’ye atanmasının başından beri faizi düşürmek amacıyla yapıldığını vurgulayarak, Cumhurbaşkanlığının iktisadi politikalar üzerindeki etkisini de simgelemek amacıyla faiz düşürme adımının atılabileceğini ama bu adımın ekonomide son derece tehlikeli olduğunu ifade etti.
‘FAİZ KARARLARI SİYASETİN GÜNDEMİNDE OLAN GELİŞMELERLE ŞEKİLLENECEKTİR’
22 Eylül’de FED’in, 23 Eylül’de de TCMB’nin yapacağı faiz toplantıları kritik öneme sahip. Toplantılar öncesinde ¨Türkiye’de faizde sürpriz indirim beklenmesi saptamasını yapmakta bir sakınca yok¨ değerlendirmesinde bulunan Anadolu Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Özer, ¨Artık bundan sonra faize ilişkin kararlar ekonominin gerçekleri, TCMB’nin uyguladığı para politikası, enflasyon hedeflemesi politikası, enflasyonla mücadele gibi iktisadi konular dışında tamamen siyasetin belirlediği ya da siyasetin gündeminde olan gelişmelerle şekillenecektir¨ şeklinde konuştu.
‘ÇEKİRDEK ENFLASYONUNU GEREKÇE GÖSTEREREK FAİZ İNDİRİMİNDE BULUNABİLİRLER’
Şahap Kavcıoğlu’nun TCMB’ye atanmasının başından beri faizi düşürmek amacıyla yapıldığının belli olduğunu savunan Özer, ¨Kavcıoğlu da göreve geldiğinden beri faizi düşürmek için sürekli fırsat bekledi. O nedenle daha önce tüketici enflasyonunu gözeten TCMB bir anda düşen çekirdek enflasyonu hedef göstererek faiz düşüreceğinin ilk sinyalini verdi¨ ifadelerini kullandı. İkinci sinyalin ise makro ihtiyari tedbirler denilen, yani para ve maliye politikası dışında, özellikle finansal sistemdeki kırılganlıklardan kaynaklanan riskleri azaltmak amacıyla birtakım tedbirlere başvurulması olduğunu söyleyen Özer şöyle konuştu:
¨Bunu da bu faiz indiriminin bir göstergesi olarak algılamak mümkün. Bunun içerisine döviz mevzuatlara uygulanan zorunlu karşılıkların artırılmasını da koyabiliriz. Bunun arkasında özellikle tüketici kredilerinde vade sınırlaması, limit sınırlaması gibi birtakım tedbirlerin de geleceği kesin. Dolayısıyla 23 Eylül’deki toplantısında görünen o ki çekirdek enflasyonunu gerekçe göstererek göstermelik de olsa bir faiz indiriminde bulunmaları oldukça yüksek.¨
‘FAİZ KARARI, ABD’DEKİ ENFLASYONUN NE KADAR KALICI OLACAĞINA GÖRE ŞEKİLLENECEK’
FED veya Avrupa Merkez Bankası’na bakıldığında yakın zamanda oralarda bir faiz artırımını beklemediğini söyleyen Özer, ¨FED’in piyasada varlık olarak bilançosunu genişletme işlemlerini durdurma yönünde sinyaller var. Taperin denilen bu işlemlerin bir süre sonra başlayacağı yönünde etkiler var. Özellikle ABD’de görülen enflasyonun ne kadar kalıcı olacağına göre faiz kararı şekillenecek¨ dedi.
ABD Merkez Bankası’nın Türkiye’deki gibi sadece enflasyonla mücadele gibi bir hedefinin olmadığını ve işsizliği de gündemine aldığını ifade eden Özer, ¨Dolayısıyla FED’in bu konuda çok dikkatli olacağını düşünüyorum. Çünkü enflasyonla mücadele edeyim derken bu sefer de işsizliği artırma gibi bir süreci başlatabilir¨ şeklinde konuştu.
‘SON DERECE TEHLİKELİ OLDUĞUNU SÖYLEMEK İÇİN İKTİSATÇI OLMAYA GEREK YOK’
¨Ciddi anlamda faiz artırma kararları 2022’nin sonunu veya 2023’ün başını bulabilir¨ diyen Özer, sözlerini şöyle sonlandırdı:
¨Bizde artık bu politika faizini belirleme süreci iktisadi olmaktan çıktı, Türkiye ekonomisinin gerçekliklerinden tamamen soyutlanıp Cumhurbaşkanlığının bir güç gösterisi haline geldi. Cumhurbaşkanlığının iktisadi politikalar üzerindeki etkisini de simgelemek amacıyla faiz indirimi adım atabilirler ama bu adımın ekonomide son derece tehlikeli olduğunu ve çok büyük olumsuzluklara neden olacağını söylemek için iktisatçı olmaya gerek yok.¨
