İktidarın seçim öncesi attığı en önemli adımlardan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Yasası yürürlüğe gireli 45 gün oldu ancak 1 milyondan fazla kişi hala ilk maaşını bekliyor.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre; yeni yasayla emekliliğe hak kazanan ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuru yapanların yaklaşık dörtte birinin işlemleri onaylandı. Ancak maaşı, fark ödemesi ya da ikramiyesi hesabına yatanların oranı yüzde 15’te kaldı.
3 Mart 2023’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yasanın ardından bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 600 bin kişi emeklilik için başvuru yaptı. Bunlar arasından sadece 400 bin civarının emeklilik işlemleri onaylanırken, herhangi bir ödeme alanların sayısı yaklaşık 200-250 bin civarında kaldı.
‘EYLÜL AYINI BULUR’
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, “Yasanın çıktığı gün müracaatta bulunup da hâlâ sonucunu alamayanlar var” diyerek sürecin Eylül ayına kadar uzayabileceğini söylüyor: “Biz Mart ayında ilk müracaatlar başladığında dedik ki bu işler Eylül-Ekim ayını bulur. Ancak Çalışma Bakanı Sayın Vedat Bilgin hemen arkasından açıklamalar yapıp Nisan ayında herkes aylıklarını alacak gibi açıklamalarda bulundular. Aslında bu mümkün değil. Matematiksel olarak da mümkün değil. Çünkü Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bir kapasitesi var.”
‘GÜNDE 8-10 DEFA KONTROL EDİYORLAR’
Bakan Vedat Bilgin’in açıklamalarının vatandaşta beklenti yarattığına işaret eden Erdursun “Gün içinde sekiz kere, on kere acaba aylığını yatmış mıdır diye merak edip sisteme girenler var. Ama bu süreç biraz uzun sürecek. Bence Eylül ayına kadar uzayacak” diye konuşuyor.
Emekli aylıkları geç yatanların hesaplarına geçen süreye göre toplu para yatacağını, kimsenin hak kaybı yaşamayacağını hatırlatan Erdursun, hükümet yetkililerinin sürecin uzamasıyla ilgili vatandaşı rahatlatacak açıklamalar yapması gerektiği görüşünde.
‘BU SEFER SGK’YE TAKILDIK’
Emeklilikte yaşa takılanların sorunları için 2014’ten bu yana faaliyet gösteren EYT Federasyonu da Sosyal Güvenlik Kurumu’nun hem personel hem de sistem olarak yetersiz kaldığına işaret ediyor.
EYT Federasyonu Genel Başkanı Arzu Lastikçi’ye göre SGK önlem almadığı için sistemde arızalar da görülüyor: “Yasanın bir yıldır çıkacağı söyleniyordu. Ancak e-devletten başvuru yapıp işlemleri onaylanmayan arkadaşlarımız bu sefer kuruma sorgulamaya gidiyorlar ve neden onaylanmadığını sorduklarında da aşırı bir yığılma olduğunu görüyorlar. Bu anlamda kurumun daha öncesinde önlem alması gerekiyordu.”
Maaşları yatmayan EYT’lilerin bayramda da mağdur olduğunu ifade eden Lastikçi’ye göre bayram öncesinde çözüm odaklı bir yaklaşımla EYT’ye başvuru yapan herkesin hesabına en düşük emekli maaşı kadar bir meblağ yatırılabilir, işlemler tamamlandığında ise bu rakam mahsup edilerek geri kalan ödemeler yapılabilirdi.
“23 yıl bekledik yine halen beklemedeyiz. Bu sefer de SGK’ya takıldık” diyen Lastikçi, ekliyor: “Evet, bir hak kaybı olmayacağı söyleniyor ama ekonomik şartları müsait olmayan, hiçbir geliri olmayan bir insanın bir günü geçirmesi dahi eziyet ve zulüm haline geliyor. Yine bir mağduriyet yaratılıyor.”
