İleri Haber
2020 yılının asgari ücret zammı yarın belirlenecek. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun dördüncü toplantısının yarın saat 14.00’te yapılacağını bildirdi. Kriz ve işsizlik ortamında, açlık sınırının altında bulunan asgari ücrete yapılacak zamla ilgili tarafların şu ana kadar ortaya koyduğu tavır, emekçilerin taleplerini karşılamaktan uzak görünüyor.
Asgari ücret görüşmeleri, 2 Aralık’ta Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda başladı. Görüşmelerin ikincisi Türk-İş’te, üçüncüsü ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) ev sahipliğinde yapıldı. Yarın saat 14.00’te bakanlıkta yapılacak toplantıda, 2020 yılında geçerli olacak asgari ücret rakamının Bakan Selçuk tarafından açıklanması bekleniyor.
ÖNCEKİ TOPLANTILARDA NE OLMUŞTU?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda 2 Aralık’ta yapılan ilk toplantıda, Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, tarafların bakış açısını dikkate alarak ortak bir noktada buluşmak istediklerini söylemiş ve “Komisyonda tıpkı geçtiğimiz yıl olduğu gibi asgari ücretin tüm tarafların uzlaşısı ile tespit edilmesini canıgönülden diliyorum.” ifadesini demişti. Türk-İş ve TİSK temsilcileri de toplantıda görüş ve taleplerini dile getirmişlerdi.
Türk-İş’in ev sahipliğindeki ikinci toplantıda ise Hazine ve Maliye ile Ticaret Bakanlıkları ve TÜİK temsilcileri, ekonomik veri ve raporları sunmuştu.
TİSK’in ev sahipliğinde yapılan üçüncü toplantıda ise TÜİK temsilcisi bir işçinin aylık gıda harcama tutarını komisyona sundu. TÜİK’in asgari ücret önerisi, ağır statüdeki işlerde 2 bin 331 lira, orta statüdeki işlerde 2 bin 86 lira 80 kuruş, hafif statüdeki işlerde bin 940 lira 70 kuruş olarak açıklandı.
Öte yandan TÜİK’in açıkladığı verilere göre, tüketici fiyatı endeksi (TÜFE) 2019 Kasım ayında bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 11,01, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,56 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 15,87 artış gösterdi.
Böylelikle TÜFE yüzde 10’dan fazla artarken TÜİK, asgari ücret için yüzde 5,33 seviyesinde artış bildirmiş oldu.
TARAFLAR NE DİYOR?
Görüşmelerin taraflarından patronlar, “Asgari ücretin mevcut istihdamı koruyacak, 4 buçuk milyon işsize iş sağlayacak düzeyde olmalı” ve “yatırımları başka ülkelere kaptırmamalı” gerekçesiyle asgari ücretin ‘makul’ seviyede tutulmasından yana. Patronların bu talebi sömürünün artması anlamına geliyor.
TİSK Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada, “Gerçekçi ve stratejik bakış açısı ile yeni yatırım çekmemiz için, yanı başımızdaki ülkelere yatırım kaptırmamak için, makul ve dengeli bir asgari ücretin tespit edilmesi elzem” denildi.
Açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı:
“Yeni Ekonomik Program’ın hedeflerine ulaşmak, yeni yatırımlar çekmek, rekabet edilen ülkelere yatırım kaptırmamak, zor durumdaki sektörlerin üzerindeki baskıyı rahatlatmak için yeni asgari ücrette dengeler gözetilmeli. Mevcut ekonomik tablo, üretim, istihdam ve rekabet edebilirlik açısından vergisini düzenli ödeyen, çalışanın sigorta primini düzenli yatıran işletmelerin varlığını sürdürebilmesini gerekli kılıyor. Bu işletmeler yüzde 36’ya ulaşan kayıt dışılıkla da mücadele ediyor. Bu sebeple yeni asgari ücret, gerçekçi bir bakış açısıyla mevcut istihdamı koruyacak, 1 buçuk milyonu genç olmak üzere 4 buçuk milyon işsize iş sağlayacak düzeyde olmalı”
Türk-İş ise görüşmelere bir kişinin yaşam maliyeti olarak belirlenen 2 bin 578 liranın altındaki bir rakamı konuşmama ısrarıyla oturdu. TİSK’e ‘yüksek’ gelen bu rakam, emekçilerin taleplerini karşılamaktan ise oldukça uzak.
Hükümet kanadına göre ise 2 bin 20 lira olan mevcut asgari ücret bile ‘fazla.’ Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, 2 Aralık’taki ilk toplantının ardından yaptığı açıklamada, “2019 itibarıyla ülkemizde uygulanan asgari ücretin; Bulgaristan, Yunanistan, Polonya, Macaristan, Portekiz gibi daha birçok Avrupa Birliği ülkesini geride bıraktığını görmekteyiz.Asgari ücretin satın alma gücüne baktığımızda AB’ye üye ülkeler arasında 2002 başında 15. sırada 2017 ve 2018 yıllarında 18. sıradayken bu yıl ülkemiz 10. sıraya yükselmiş durumda” demişti.
ERDOĞAN’A GÖRE ASGARİ ÜCRET: ‘JEST’
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan ise emekçinin alın teriyle kazandığını ‘jest’ olarak görüyor. Erdoğan, Malezya ziyareti sonrasında uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, “İnşallah jestimizi yaparız da bakalım son geldikleri nokta nedir, onu da bir kendilerinden görelim” demişti.
DİSK: ASGARİ ÜCRET 3 BİN 200 LİRA OLSUN
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ise asgari ücret talebi 3 bin 200 lira. Milyonların meselesi olan asgari ücretin bir masa başı pazarlığıyla ile belirlenemeyeceğini savunan DİSK tarafından 23 Aralık’ta Bakanlık önünde bir eylem yapılmıştı. Burada açıklamada bulunan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “Asgari ücret bütün işçi konfederasyonlarının olduğu gerçek bir toplu pazarlıkla belirlenmelidir diyoruz. Uyuşmazlık olduğunda grev silahımızın da olduğu gerçek bir toplu pazarlıkla olmalıdır diyoruz. Yıllardır açlık sınırının altındaki asgari ücret milyonlara reva görüldü” demişti.
Çerkezoğlu ayrıca, “İnsan onuruna yaraşır bir asgari ücret haktır. İnsan onuruna yaraşır bir asgari ücret ne TİSK’in ne işveren sendikalarının söylediği gibi; gönül ister ki gibi iyi niyetlerle ne de cumhurbaşkanının söylediği gibi jestimizi yaparız gibi bir yaklaşımla belirlenemeyecek kadar somuttur, gerçektir, milyonların meselesidir” diye konuşmuştu.
YANDAŞ HAK-İŞ, TÜRK-İŞ İLE AYNI NOKTADA
Konfederasyonların 20 Aralık’taki ortak toplantısında “HAK-İŞ asgari ücretin ne kadar olmasını talep ediyor?” sorusuna yanıt veren HAK-İŞ Genel Sekreteri Osman Yaldız, “Biz bu anlaşmamızda ilkesel olarak asgari ücretin bir konsepte dayanması gerektiğini belirtiyoruz. İkinci anlaştığımız konu 2 bin 578’in bir sınır olduğunu bunun üzerinde olması gerektiği. 2 bin 578’in asgari sınır olarak belirlenmesini destekliyoruz” dedi.
TİP: ASGARİ ÜCRET EN AZ 3 BİN 200 LİRA OLSUN, ASGARİ ÜCRETTEN VERGİ ALINMASIN
Türkiye İşçi Partisi (TİP) tarafından başlatılan ‘Kriz Var, Çözüm Var’ kampanyası kapsamında ise asgari ücretin en az 3 bin 200 lira olması gerektiği vurgulanıyor. TİP ayrıca, asgari ücretten ve faturalardan vergi alınmamasını savunuyor.
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, 19 Kasım’da Meclis’te düzenlediği basın toplantısında “Asgari ücret tespitinde geçim koşulları, enflasyon ve milli gelirdeki artış dikkate alınmalıdır. Asgari ücret tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır” demişti.
CHP NE DİYOR?
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısını yaptığı 2 Aralık’tan bir sonraki gün yaptığı açıklamada, Devletin enflasyonu yüzde 28. Türk-İş’in araştırmasına göre 2 bin 578 lira olsun diyor. Bunun normali 2 bin 600 lira civarında olmasıdır” demişti.
AÇLIK SINIRININ ALTINDA ASGARİ ÜCRET…
Öte yandan Türk-İş tarafından her ay açıklanan açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre, kasım ayında açlık sınırı 2 bin 102 lira oldu. Yoksulluk sınırı 6 bin 849 lira olarak kaydedildi.
