Patates’in kilogram fiyatı 5 TL’ye kadar çıkmasıyla, patates üreticileri, hükümete karşı tepkilerini dile getirdi.
Patates üreticileri, fiyatların düşmesi için patates ithalatının önünü açan hükümetin bir an önce üreticinin maliyetlerini düşürecek adımlar atmasını talep ediyor.
HÜKÜMETTEN İTHALAT HAMLESİ
Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bir kereye mahsus 200 bin tonluk patates ithalatı yapıldığını ve bu ithalatın 20 Nisan’da biteceğini açıkladı. Bununla birlikte, tohum hastalıkları nedeni ile 25 ildeki toplam 141 bin 650 dekar alanda patates üretiminin yasaklandığı duyuruldu.
MALİYET ARTIŞLARINI KALDIRAMIYORUZ
Türkiye’nin önde gelen patates üretim merkezlerinden biri olan İzmir Ödemiş Ticaret Borsası Başkan Yardımcısı Zeki Turan, Deutsche Welle Türkçe’ye yaptığı açıklamada, mart başı itibariyle Ödemiş pazarında patates fiyatlarının 5 TL’ye kadar çıktığını söyledi.
Kendisinin de bir patates üreticisi olduğunu ve yükselen fiyatlardan şikayet ettiğini dile getiren Turan, “Ancak patates üreticileri olarak son bir yılda maliyetlerimizde çok ciddi bir artış yaşadık. Mazot, tohum, gübre fiyatları uçtu. Bu zamları kaldıramıyoruz” dedi.
Maliyet artışları yanında, patates tohumunda çıkan hastalıklar nedeni ile de 2018’de patates ekiminin azaldığını dile getiren Turan, “Son dönemde pek çok üretici malını tarlada bıraktı” diye konuştu. Hükümetin iç piyasadaki talebi karşılamak için ithalatın önünü açmasının doğru bir yaklaşım olmadığını vurgulayan Turan, “İthalat yerine üreticinin maliyetlerini düşürecek önlemler bekliyorduk. Biz patatesin kilosunu 20 kuruşa satınca destek verilmiyor, fiyat artınca hemen ithalat kararı alınıyor. Bu doğru bir adım değil” dedi.
HÜKÜMET BİR KOTA BELİRLEMELİ
Türkiye’nin bir diğer patates üretim merkezi olan Afyonkarahisar’daki Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Mühürler ise patates üretiminde bir miktar sıkıntı yaşansa bile sektörün bu sıkıntıları aşabilecek güçte olduğunu söyledi. Haziran başlarında yeni sezon ürünlerin tarladan toplanacağını ve piyasaya sunulacağını anlatan Mühürler, “Yani haziran ile birlikte fiyatlar düşecektir. Ama o zamana kadar fiyatlar bu seviyelerde kalmaya devam eder” dedi.
Patateste asıl sorunun ithalat olmadığını, hükümetin tıpkı şeker pancarı ve haşhaşta olduğu gibi patates üretimine de kota koyması gerektiğini kaydeden Mühürler, “Tarım Bakanlığı bir kota belirlemeli ve buna göre ekim yaptırmalı. Üretim için belli bölgeler seçilmeli, her yerde patates ekimi olmamalı” diye konuştu.
KİŞİ BAŞI TÜKETİMDE DÜŞÜŞ
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan patates sektörüne ilişkin bilgi notuna göre, patates fiyatlarında yıldan yıla oluşan dalgalanmanın ana nedenleri olarak ekim planlamasının olmaması, ekim alanlarındaki değişim, ihracatta yaşanan sıkıntılar, girdi maliyetleri, doğal afetler ve ithal patates tohumlarından çıkan hastalıklar gösteriliyor.
Gerekli denetimlerin olmaması nedeniyle üretici ile tüketici arasındaki aracıların fiyat yükseltmeye başladığına da vurgu yapan bilgi notunda, “Bu arada hükümetin yıl içerisinde patates ithalatı ise tam bir facia olmuştur” değerlendirmesi yapılıyor.
Ziraat Mühendisleri Odası’nın tespitine göre, Türkiye’de yaklaşık 60 kilogram olan yıllık kişi başına düşen patates tüketimi, söz konusu olumsuzlukların etkisi ile 2018 sonunda 40-45 kilograma kadar düştü.
ÜRETİM BU ŞEKİLDE SÜRDÜRÜLEMEZ
Deutsche Welle Türkçe’de yer alan Aram Ekim Duran’ın haberine göre, patateste ithalat ve ekim yasaklama kararını değerlendiren Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu (Çiftçi-Sen) Genel Başkanı Abdullah Aysu da, Türkiye’nin yerli tohumdan vazgeçip ithal patates tohumuna geçmesi ile tarlalardaki hastalıkların da arttığı görüşünde…
İthal tohumun barındırdığı hastalıkların hem toprağın hem de ürünün kalitesini bozduğunu dile getiren Abdullah Aysu, “Hükümet de bu hastalıkların önüne geçmek için patates ekimini yasaklama yoluna gidiyor. Ancak asıl sorun üretim koşullarının kötüleşmesi ve tedarik zincirinde ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.
Mazota 15 günde üç kez zam yapıldığını, gübre fiyatlarına son bir yılda yüzde 114 zam geldiğini hatırlatan Aysu, “Tarımsal üretim bu şekilde sürdürülemez. Tedarik zincirinde yer alan her halka, kendi payına zam yapıyor. Devlet de tüm bu halkalardan vergisini alıyor. Ama çiftçi de tüketici de mağdur olmaya devam ediyor” dedi.
