Türkiye kamusal harcamalarda sınıfta kaldı

İleri Haber

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK); “Satınalma Gücü Paritesi (Geçici Sonuçlar); 2018” raporunu açıkladı. Raporda yer alan çarpıcı verilere göre, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan kamusal hizmetleri de kapsayan “fiili bireysel tüketim” endeksi Avrupa’da ortalamanın çok altında yer aldı.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan satınalma gücü paritesine (SGP) göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2018 yılı geçici sonuçlarına göre 28 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 65 oldu ve AB ortalamasının yüzde 35 altında kaldı. Türkiye için satınalma gücü paritesi 2016’da 65, 2017’de 66, 2018′ de 65 olmuştu.

SGP NEDİR?

Satınalma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanmaktadır. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabilmektedir.

Karşılaştırmalarda, 28 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç); 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) kapsandı.

Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 254 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 31 ile Arnavutluk oldu. Kişi başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 154 üzerinde, Arnavutluk ise yüzde 69 altında değere sahip oldu.

KAMUSAL HARCAMALARDA SINIFTA KALDI

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan kamusal hizmetleri de kapsamaktadır.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 28 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 68 oldu ve AB ortalamasının yüzde 32 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 132 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 38 ile Arnavutluk oldu.

LİRA ERİDİ

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesidir. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade edilmektedir.

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2018 yılı geçici sonuçlarına göre 37 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 37 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.